المپیاد شیمی آشنایی با منابع و مراحل |همه چیز درمورد المپیاد شیمی

توسط هیوا نقیبی

المپیاد شیمی آشنایی با منابع و مراحل
| همه چیز درمورد المپیاد شیمی

المپیاد شیمی منابع و مراحل

 

تاریخچه المپیاد شیمی

ایده‌ی اجرای اولین دوره المپیاد بین‌المللی شیمی در چکسلواکی قدیم سال ۱۹۶۸ با هدف افزایش روابط بین المللی و تبادل اطلاعات بین ملت‌ها شکل گرفت و اولین آزمون در پراگ برگزار شد. در آن سال هر سه کشور شرکت کننده با اعزام تیمی ۶ نفره از دانش آموزان برتر به این مسابقه‌ی در حال شکل‌گیری رسمیت بخشیدند.
در طی زمان، اتفاقات سیاسی مختلف باعث شد این مسابقه فقط بین چند کشور سوسیالیستی برگزار شود، تا اینکه برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ آزمون المپیاد بین‌المللی شیمی در کشور غیر سوسیالیستی اتریش برگزار شد. از این تاریخ به بعد کشورهای شرکت کننده هر سال افزایش پیدا کردند و در حال حاضر ۸۴ کشور در این المپیاد باسابقه و تاریخی شرکت میکنند.

 

المپیاد شیمی در ایران

اولین حضور تیم ملی المپیاد شیمی ایران در مسابقات جهانی  در سال ۱۹۹۳ بود.ایران از آن تاریخ تا پایان سال ۲۰۱۹، ۳۶ طلا و ۴۸ نقره و ۲۳ برنز به دست آورده.
المپیاد شیمی ملی ایران برای اولین بار در سال ۱۳۷۰ در یک مرحله و با ۱۵ سوال تشریحی برگزار شد که با گذشت زمان و افزایش مراحل دیگر به المپیاد شیمی، اضافه شدن سوالات تستی و تغییر ساختار باشگاه المپیاد، از دوره بیست و پنجم منابع مرحله یک و دو زیادتر شده و تعداد سوالات هم به ثبات تقریبی رسید.در حال حاضر این المپیاد در ایران در چهار مرحله‌ برگزار می‌شود.

 

مراحل المپیاد شیمی در ایران

مرحله یک 

سوالات این مرحله در طی سال‌ها دچار تغییرات بسیاری شده.برای قبولی در این مرحله باید به کتب شیمی دبیرستان و مباحث شیمی عمومی تسلط کافی داشته باشید.این مرحله به طور معمول دارای 50 سوال تستی است که با خواندن منابع ذکر شده می‌توانید به راحتی از این مرحله عبور کنید.

تاریخ برگزاری مرحله اول معمولا در دهه‌ی اول بهمن‌ماه همان سال برگزار می‌شود اما به دلیل شرایط ویژه کرونا المپیاد شیمی مرحله اول در سال 99-1400 در 16 اسفندماه 1399 برگزار گردید.

المپیاد شیمی مرحله اول و دوم

 

مرحله دو

مرحله دوم المپیاد شیمی در ایران معمولا اردیبهشت هرسال برگزار می‌شود.با اینکه در سال‌های اخیر سبک سوالات تغییر کرده اما به طور کلی سوالات این مرحله شامل 40 سوال تستی و 7 سوال تشریحی است.

اگر بر مباحث درسی و شیمی عمومی تسلط کامل داشته باشید و توانایی حل سوالات تحلیلی و محاسباتی‌ خود را افزایش دهید، این مرحله را هم به راحتی مرحله اول به خیر و خوشی خواهید گذراند! :)

تعداد دانش‌آموزان پذیرفته شده در این مرحله 40 نفر است که راهی مرحله بعدی برای کسب مدال می‌شوند!

 

مرحله سوم

در این دوره هشت هفته‌ای که در تابستان برگزار می‌شود، پذیرفته‌شدگان مرحله دوم المپیاد شیمی در کلاس‌های تئوری و عملی مربوط به مسائل مختلف شیمی آموزش می‌بینند.

هدف این دوره چیست؟

هدف دوره‌ی تابستانه المپیاد شیمی این است که دانش‌پژوهان با مباحث مقدماتی شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک و شیمی معدنی آشنا شده و توانایی انجام آزمایش‌های شیمی عمومی را به دست بیاورند.

در پایان این دوره هشت هفته‌ای، دانش‌آموزان با توجه به نمرات آزمون‌های میان دوره و پایان دوره بررسی خواهند شد و به ۸ نفر برتر مدال طلا و  به مابقی  مدال نقره و برنز داده می‌شود.

 

مرحله چهارم

دانش آموزانی که موفق به کسب مدال طلا شدند به مدت یک سال در باشگاه دانش پژوهان جوان آموزش می‌بینند و بعد از آزمون‌های انتخابی تیمی، ۴ نفر برگزیده و  به المپیاد جهانی شیمی اعزام می‌شوند. 

 

کسب مدال در المپیاد شیمی چه امتیازاتی را به همراه دارد؟

المپیاد شیمی تنها رشته‌ایست که دانش‌آموزان رشته‌های تجربی و ریاضی بعد از کسب مدال در آزمون مرحله سوم می‌توانند از امتیازات مدالشان برای قبولی در دانشگاه و رشته موردنظرشان استفاده کنند.

 

شرایط شرکت در المپیاد شیمی

  • دانش‌آموزان مشغول به تحصیل در پایه‌های دهم یا یازدهم
  • دانش‌آموزانی که وقفه تحصیلی یا ترک تحصیل نداشتند
  • دانش آموزان پایه دهم امکان شرکت در مراحل اول و دوم را دارند، اما تنها یک بار شانس شرکت در دوره آموزشی تابستانه المپیاد شیمی و مراحل بعد از آن را خواهند داشت.

 

چگونگی ثبت نام برای المپیاد شیمی 

  • اول وارد سایت ثبت نام المپیادهای علمی دانش آموزی oly.medu.ir شوید
  • در منوی سمت راست صفحه اول سایت، کدملی و رمز ورود همگام رو وارد کنید
  • بعد از وارد کردن کد ملی و رمز همگام وارد صفحه جدیدی شده و در این صفحه، اطلاعات خواسته شده را وارد کنید و سپس عکس خود را آپلود کنید
  • بعد از پر کردن کامل اطلاعات و پرداخت هزینه‌ی ثبت نام، یک کد پیگیری دریافت می کنید که حتما این کد را یادداشت کنید زیرا در مراحل بعدی به این کد نیاز خواهید داشت

مدارک لازم برای ثبت نام آزمون شیمی

  1. اسکن عکس داوطلب
    * عکس داوطلب باید برای سال جاری و با پس زمینه سفید ، فرمت jpg ، ابعادی بین ۳۰۰×۲۰۰ و ۴۰۰×۳۰۰ پیکسل و حجم کمتر از ۷۰ کیلوبایت باشد
  2. اطلاعات کارت ملی و شناسنامه داوطلب
  3. پرداخت هزینه ثبت نام المپیادهای دانش آموزی به مبلغ ۳۰ هزار تومن

مدارک لازم ثب نام المپیاد شیمی

منابع المپیاد شیمی

مباحث درسی

منابع آزمون مرحله اول منابع آزمون مرحله دوم

منابع اصلی:
در این مرحله که نخستین و ساده‌ترین مرحله‌ی المپیاد شیمی هم هست، منابع اصلی باشگاه دانش‌پژوهان کتب درسی ۳ سال درسی دبیرستان (متوسطه ۲) است.

کتاب های شیمی عمومی ۱ و ۲ (مطابق با سرفصل مصوب وزارت علوم)

منابع آموزشی غیردرسی مرحله اول

کتاب

(توجه کنید نیازی به خواندن تمامی کتب زیر نیست و با تمرکز بر ۲ منبع اول از کتاب‌های زیر می‌توان به نتیجه خوبی رسید.)

انتشارات مولف
کتاب تست و آموزش مبتکران مبتکران بهمن بازرگان
کتاب شیمی عمومی سیلبرگ انتشارات نوپردازان سیلبرگ
کتاب شیمی عمومی مورتیمر نشر علوم دانشگاهی مورتیمر
کتاب شیمی عمومی پتروچی   پتروچی
کتاب شیمی عمومی استیون سی . زومدال انتشارات دانشگاه شیراز استیون سی . زومدال
کتاب شیمی عمومی، بروس ه . ماهان مرکز نشر دانشگاهی بروس ه . ماهان
الفبای ساختار اتم، ترکیبات یونی و مولکولی انتشارات دانش پژوهان جوان مجید اکبری
روش فرمول نویسی در شیمی انتشارات دانش پژوهان جوان فروغ طوفان
ساختار اتم ها و مولکول ها انتشارات فاطمی منصور عابدینی
ساختار اتم ها و پیوندهای شیمیایی انتشارات فاطمی مهین جبل عاملی و محبوبه صادقی

منابع حل تمرین مرحله اول

کتاب مولف | انتشارات
مسائل برگزیده شیمی انتشارات خوشخوان
چگونه مسائل شیمی را حل کنیم انتشارات فاطمی
شیمی آلی بهروز بهنام | انتشارات خوشنام
آزمون های مرحله اول المپیادهای کشوری از ابتدا تا کنون انتشارات دانش پژوهان جوان
المپیادهای شیمی ایران (مرحله 1 و 2) مسعود جعفری
2000 مسئله شیمی انتشارات خوشخوان

منابع آموزشی غیردرسی مرحله دوم

کتاب مولف | انتشارات  
کارگاه حل مسئله المپیاد شیمی محمد اسد الهی بابلی | انتشارات دانش پژوهان جوان  
مسائل پیشرفته المپیاد شیمی انتشارات خوشخوان  
مسئله‌های پیکارجوی شیمی انتشارات فاطمی  
کتاب گنجینه المپیاد شیمی انتشارات رزمندگان  
الکترو شیمی محمد شاهی - نشر خوشخوان   
گنجینه سوالات شیمی عمومی نشر گچ  
آمادگی برای المپیاد شیمی امین حقیقت جهرمی  
گام آخر المپیاد شیمی انتشارات فاطمی  
ساعت ها با المپیاد شیمی مرتضی خلینا  
المپیاد های شیمی انگلستان  انتشارات خوشخوان  
المپیادهای ملی کانادا انتشارات دانش پژوهان  
اصول مبانی و کاربردها محمد نجم‌زاده |  انتشارات دانش پژوهان جوان  
کتاب المپیادهای آزمایشی دبیرستان علامه حلی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی  
شیمی توصیفی عناصر منصور عابدینی | انتشارات فاطمی  
شیمی آلی علی سیدی |  انتشارات فاطمی  
مسائل شیمی تالیف زومدال  
3000 مسئله حل شده در شیمی – سری شومز انتشارات نشر دانشگاهی  
المپیادهای شیمی ایران هراتی پور | انتشارات مبتکران  

در نظر داشته باشید که در کنار تمام منابع کمکی و حل سوال بالا شما باید بر سوالات المپیادهای شیمی ایران که تا کنون برگزار شده نیز مسلط باشید و برای این کار می‌توانید از کتاب‌هایی که این سوالات را جمع‌آروی می‌کند استفاده کنید همچنین می‌توانید از سایت‌های مختلف که سوالات و پاسخنامه آزمون‌هارا بارگزاری می‌کنند استفاده کنید و یا از سایت برخی موسسات که آزمونها را به شکل آزمون از شما می‌گیرند استفاده کنید. (مزیت مورد آخر این است که سوالات ویراستاری مجدد شده و اگر اشتباهی داخل فایل سوالات اصلی وجود داشته دیگر وجود ندارد و همچنین میتوانید نتیجه خودتان را با رقبا خود بسنجید.)

منابع آموزشی مرحله سوم (دوره تابستانی)

منابع این قسمت از المپیاد شیمی وابستگی شدیدی به کمیته شیمی و نظراتشان در هر تحصیلی سال دارد.در حال حاضر، ما حالت کنونی باشگاه و مطابق با دوره ۳۲ المپیاد شیمی را برسی می‌کنیم. آزمون مرحله سوم که به صورت تشریحی برگزار می‌شود دارای ۴ درس شیمی آلی، شیمی معدنی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک (شیزیک) می‌باشد.
سهم هر درس برابر با ۲۵ درصد نمره کل و در نهایت نمره دانش‌آموز از ۱۰۰ محاسبه شده و مدال ها به صورت ۸ طلا و در حالت ایده‌آل ۱۶ نقره و ۱۶ برنز توزیع می‌شوند. (تعداد مدال نقره و برنز بر اساس ا ختلاف نمره نفر آخر نقره و اول برنز می‌تواند تغییر کند اما تعداد طلا خیر!)

در این مرحله برای داوطلبان دوره هایی از طرف باشگاه دانش پژوهان تحت عنوان «دوره ۴۰ نفره تابستان» برگزار می‌شود و اساتید برای هر درس منابع و سرفصل‌های خودشان را تدریس می‌کنند و بعد از تدریس گذرا از این منابع امتحان فاینال گرفته خواهد شد (در بعضی از سال ها دو آزمون میا‌ن‌ترم و فاینال گرفته می‌شود.)

مبحث کتاب

شیمی آلی

این درس که سخت‌ترین درس دوره تابستان است و پس از آن در جهانی هم خوانده می‌شود دارای سه بخش آلی ۱، آلی ۲ و آلی ۳ می‌باشد. توجه کنید که در دوره تابستانه به بررسی درس شیمی آلی ۱ پرداخته می‌شود.

منبع باشگاه دانش پژوهان برای درس شیمی آلی کتاب شیمی آلی سولومنز است اما برای کسب مهارت بیشتر و تقویت شیمی آلی میتوان از منابع روبرو هم استفاده کرد:

شیمی آلی ولهارد / شیمی آلی وید / شیمی آلی کری معمولی / شیمی آلی کری ادونس / شیمی آلی کلایدن /  حل مساله جری جنکینز / کتاب شیمی آلی موریسون بوید / کتاب شیمی آلی هورنبک / کتاب شیمی آلی جونز / کتاب شیمی آلی کرول / شیمی آلی مک‌موری / شیمی آلی بروس / شیمی آلی هافمن / شیمی آلی اسمیت / کتاب شیمی آلی لودون / کتاب شیمی آلی کالسی / کتاب مکانیسم بروکنر

 

شیمی تجزیه

این درس تقریبا مهم‌ترین درس در المپیاد شیمی می‌باشد از این جهت که بیش از ۷۰ درصد مرحله اول و دوم را شامل می‌شود و در مرحله سوم

هم همیشه جزو دروس فاصله‌انداز بوده. این درس دو رفرنس مهم و معروف و یک ر فرنس ادونس دارد که در روبرو می‌بینید.

(توجه داشته باشید که خواندن هر ۳ کتاب روبرو آمادگی شما را برای شرکت در آزمون بالا می‌برد اما با خواندن مورد ۱ و ۲ هم می‌توان به سطح مناسبی از نظر تسلط بر مفاهیم اولیه رسید. بعد از خواندن کتب معرفی شده بهترین کار برای تقویت شیمی تجزیه حل مساله و آزمون است در همین حین بهترین منبع کار تجزیه //حل سوالات تجزیه تمام اساتید و حل فایل هایی مثل هفته های تجزیه و سکرت‌ها می‌باشد.

توجه: در حل سوالات تجزیه برای آمادگی شرکت در مرحله سوم المپیاد شیمی از ماشین حساب‌های بدون قابلیت حل معادله مثل 82-MS استفاده نمایید! ☹️

۱. حل مساله در شیمی تجزیه کریستین

۲. شیمی تجزیه کمی – دنیل جی هریس

۳. شیمی تجزیه لیتینن

شیمی فیزیک (شیزیک)

این درس در مرحله سوم ساده‌ترین درس از جهت امتحان فاینال محسوب می‌شود. در این درس در مرحله سوم بسته به سلیقه استاد دوره تابستان یکی از دروس سینتیک / ترمودینامیک / کوانتوم تدریس می‌شود و مورد سئوال قرار می‌گیرد. طبق قرارمان در ابتدای این مطلب، ما فعلا به بررسی دروس  مرحله سوم به درس کوانتوم در دوره 32 می‌پردازیم، اما ممکن است این رویه در سالهای آینده تغییراتی داشته باشد.

حل سوالات یکی از کتب روبرو می‌تواند شما را به سطح مورد نیاز برای شرکت در آزمون فاینال برساند. 

انگل / مک کواری / لواین 

شیمی معدنی

منابع شیمی معدنی کتب معروف و مهم روبرو می‌باشند که بعضا برای کسب مهارت بیشتر دانش‌آموزان گرامی منابع با رنگ نارنجی را هم در کنار کتب دیگر مورد حل و برسی قرار می‌دهند:

کتاب شیمی معدنی هاوسکراف / کتاب شیمی معدنی میسلر / کتاب شیمی معدنی شرایور – اتکینز / کتاب شیمی معدنی آقابزرگ / کتاب شیمی معدنی مدرسان شریف کتاب شیمی معدنی پارسه / کتاب شیمی معدنی هیویی / کتاب شیمی معدنی کاتن / حل سوالات معدنی ۱ آزمون‌های جهانی و نشنال‌ها

 

 

تگ‌ها:

المپیاد شیمی منابع مراحل